Ә. Бөкейханов атындағы мектеп-лицейінде мамыр айының 26-сы мен маусым айының 19-шы жұлдызы аралығында оқушылардың оқу жетістігінің деңгейін арттыру, білім алуда кеткен кемшіліктерінің орнын толтыру мақсатында жазғы мектеп ұйымдастырылды. Жазғы мектепке оқушылар ата-аналарының өтініші бойынша қабылданды. Жазғы мектепте жұмыс атқарған мұғалімдер оқушылардың қызығушылығын арттыру мақсатында сабақтарында пәндік мақсаттарын басшылыққа ала отырып ұйымдастырды. Күнделікті сабақтарында балалардың ойлау, шығармашылық, танымдық қабілеттерін шыңдау мақсатында тіл дамыту, ой дамыту жаттығуларын жасатып, оқушылардың деңгейлеріне қарай түрлі қызықты тапсырмалар мен әдіс-тәсілдер қолданылды. Оқушылар жазғы мектептен көптеген тың дүниелерді ұғып, шығармашылық қабілеттерін арттырып отырды.
Жазғы мектепте атқарылған іс-шаралар есебі
Білім беру жүйесіндегідүниежүзіндегіөзгерістер - қоғамныңдамуынаықпалынтигізетіноңтайлыөзгерістердіңбірі. Білім беру жүйесіндегібастымақсатолөзгермеліөміржағдайынабейімделген, өзжолындұрыстаңдайбілетін, жаңатұлғадайындауболыпотыр.ЕлбасыныңҚазақстанхалқынажолдауында: «Ұлттықбәсекелестіктіңқабілетібіріншікезектеоныңбілімділікдеңгейіменайқындалады» - депайтылған.«Бізүлгерімінашарбалаларғакөпкөңілбөлуімізкерек. Әдеттеталантты, дарынды, үлгеріміжақсыбалаларғакөпкөңілбөлінеді. Бұлбалаларменжұмысістеуоңайәріқызықтыекенітүсінікті, бірақбұлжағдайдабастыназардәлүлгерімітөменбалаларғааударылуытиіс», – дедіАймағамбетов.«Оқытусапасынарттыружәнешектеушараларыкезеңіндежіберілгенбілімдегіолқылықтардыңорнынтолтыру»мақсатындапәнбағдарламасыбойыншаоқумақсаттарыкіріктірілгенқысқамерзімдісабақжоспарыменсабақтыұйымдастыруарқылыоқушылардыңбіліміндегіолқылықтарынтолықтыраотырып, жаңаоқумақсаттарынақолжеткізуболыптабылады.ОсығанбайланыстыӘлихан Бөкейханов атындағы мектеп лицейінде мамыр айының 26-сы мен маусым айының 19-ыншы жұлдызы аралығында оқушылардың оқу жетістіктерінің деңгейін арттыру, білім алуда кеткен кемшіліктерінің орнын толтыру мақсатында жазғы мектеп ұйымдастырылды. Жазғы мектепке оқушылар ата-аналарының өтініші бойынша қабылданды.Жазғы мектепке 1-4-сыныптар бойынша жалпы саны 109 оқушы, 5-6- сыныптардан 6 оқушы, 10-сыныптардан 47 оқушы қамтылды.
«Бастауыш сыныптар» бойынша қазақ тілі, тіл дамыту, математика, қоршаған орта, табиғат және қоғам, ағылшын тілі пәндерін таңдағандықтан мектеп директорымен бекітілген апталық сабақтар кестесі құрылып, күнделікті сабақтар сол кестеге сай жүргізіліп отырды. Оқушылардың қызығушылығын арттыру мақсатында сабақтар пәндік мақсаттарды басшылыққа ала отырып ойын түрінде ұйымдастырылды. Күнделікті сабақтарда балалардың ойлау, шығармашылық, танымдық қабілеттерін шыңдау мақсатында тіл дамыту, ой дамыту жаттығулары жасалып, оқушылардың деңгейлеріне қарай түрлі қызықты тапсырмалар берілді және түрлі әдіс-тәсілдер қолданылды. Мәселен, «Ұшақ», «Желпуіш», «Із», «Жылан», «Доп лақтыру», «Текше»,«Маймылды тамақтандыру» әдістері оқушылардың қызығушылығын арттыра отырып, тақырыпты терең түсінуіне түрткі болды. Қазақ тілі сабақтарында оқушылар синоним, омоним, антоним, көп мағыналы сөздер, сөздің тура және ауыспалы мағынасы, мәтіннің түрлері, дыбыстар және оның түрлері т.б. тақырыптарды қайталады. Жазу сауаттылығын, көркемдігін арттыру мақсатында көшіріп жазу, жатқа жазу, шығармашылық диктант, теріп жазу секілді тапсырмалар орындаса, әдебиеттік оқудан оқу шапшаңдығын және сөздік қорларын арттыру мақсатындағы тапсырмалар басшылыққа алынды.Математика сабағында көбейту – бөлу кестесін қайталау, мәтін есептермен жұмыс, логикалық тапсырмалар орындауға көп көңіл бөлінді.Тіл дамыту сабақтарында оқушылар аңыз әңгімелер, шешендік сөздер, ертегілер, өтірік өлең құрастыру т.б. тақырыптарды қайталады. Оқушылардың көркем шығарманы қабылдауы,түсінуі, функционалдық сауаттылығын қалыптастыру мақсатында өткізілді.Қоршаған орта сабақтарында оқушылар қаңқа құпиясы, жер мен күн, қоршаған әлем тақырыптарды қайталады.«Қоршаған орта» пәнін оқу және меңгеру қоршаған әлемнің күрделілігі мен көпқырлылығын, сондай-ақ табиғи құбылыстар мен процестердің өзара байланысын; жанды және жансыз табиғатта болып жатқан кейбір табиғи құбылыстар мен процестердің себептерін; жаратылыстану-ғылыми білімнің адамның көптеген іс-әрекет түрлері үшін маңыздылығын; алуан түрлі практикалық және зерттеу әрекеттері арқылы алынған білімнің күнделікті өмірмен байланысын түсінуге бағытталған. «Бояулар сыры» сабақтарындабір түстің жылы және суық реңктері, мозайка өнерімен танысамыз, «Апорт алмасы» мозайкасын жасаймыз әртүрлі шығармашылық әрекет барысында көркем-технологиялық білімдерді, қабілеттер және дағдыларды қалыптастыруға бағытталған.
Түрлі материалдармен жұмыс істеу білім алушылардың технологиялық ойлауын, көркем-эстетикалық талғамын, шығармашылық, есте сақтау қабілеттерін, кеңістіктік қиялын, фантазиясы мен қол моторикасын дамытуға, көзбен нақты мөлшерлеу қабілетін жетілдіру мақсатында тақытыптары қайталанды.
«Физика»пәнібойыншаөткеноқужылдарындағыбіліміндегіолқылықтардыңорнынтолықтыружәнежаңаоқужылынаарналғаноқубағдарламасындағыоқумақсаттарыныңмеңгерілуінқамтамасызетубойынша26.05.2022-19.06.2022 жыларалығындажоспарқұрылыпбекітілді.
Барлығы 23 оқушыжазғымектепкекеліпотырды. Сабақтарымдыжоспарғасайқысқамерзімдіболдырыпжасапотырдым.Сабақжоспарбойыншаөткізілді. Сабаққадайындықкезіндеоқуматериалдары мен пәндікресурстарыбілімалушылардыңоқупәндерібойыншабіліміндегіолқылықтардыңорнынтолықтыруғадегенқажеттіліктерінескереотырып, сараланғантапсырмаларәзірленді. Білімалушылардыңтанымдықынтасынарттырумақсатында тесттапсырмаларын, дидактикалықматериалдар,презентациялардайындалыпұсынылды. Сабақбарысындаоқушыларөздерініңтүсінбегенесептеріменбасқадайсұрақтарынсұрапалыпотырды.
Соныменқатароқушыларғавацапжүйесіндежеке топ құрылды. Үйгебарғандақайталап, шығараалмағанесептері мен, түсінбегенсұрақтарынсолжергежіберіп, керібайланысжасалыптұрды.
Оқыту мен оқудағыәдіс-тәсілдердісабағымдақолданып, оқушылардыңпәнгедегенқызығушылығынфункционалдықсауаттылығынарттырып, әртүрлідеңгейліктапсырмаларарқылыоқушылардыңжазылым, айтылым, оқылымдағдыларындамытуарқылыарқылы да сабақтарөткізіліп, оқушылардыңпәнгедегенқызығушылықтарыартыпотырды. Соныменқатар, сабақбарысындатапсырмалардыоқушыларөздерітақтағаорындап, түсіндірмежұмыстарыжүргізілді. Өтілгенсабақтарғабайланысты тест тапсырмаларыберіліпотырды. Жәнедеоқушылардыңжазғымектептегіалғанбілімдерінбағалаумақсатында тест жұмысыалынып, қатеменжұмысжасалынды. Қорытындылайкеле, «Білектібірдіжағыды, білімдімыңдыжағады» демекші, қазіргітаңдабілімдініңалдыжарық. Жетербиігі де жоғары. Сондықтанкелешекұрпақтыңжан-жақтыбілімдіболуыелдіңбастымүддесіболсакерек.Міне, осылайшасабағынашарлапкеткен, үлгірімітөменоқушыларғаерекшеназарбөлініпотыр. Қолғаалыныпотырғанжазғымектепоқушылардыңоқуүлгірімінкөтеругекөмекболарыанық.
«Математика»пәнібойыншасабақтареңмаңыздыжәнекүрделіоқутақырыптарынқамтыды.Біріншісабақтаоқушыларданкірісбақылауалынды. Тақырыптарбойыншаолқылығы бар оқушылардыңсанынабайланыстыөткентақырыптардыңішіненқиындықтудырғантақырыптаранықталып, түсіндімежұмыстарыжүргізілді, әрбаламенжекеесептершығартуарқылыұмытылғанережелердіескетүсірді.Сабақтардақолданылғанәдіс-тәсілдер: БиСтехнологиясының ТКШ, АКШ, ЖКШ (төменгі , аралық, жоғарыкүрделілікшегі) жаттықтырғышкартасы, «Жұптықәңгіме», «Аяқталмағансөйлем», «Бірауызсөз», «Иә, жоқ», «Мадақтау», «Миғашабуыл», тесттікжұмыс.Математикапәніненлогикалықтапсырмалар, ойынесептер,жұмбақтар: «Көбелектердіторданқұтқару», «Күншуағы», «Бұлкім ? » ойындары, теңдеудішешу, амалдардыорындауғабайланыстытапсырмаларболды. Барлықсабақтаройынтүріндеоқушылардыңқызметінүнеміауыстыруменөткізілді. Осылайшажазғымектептіңәркүніқызықты өтті.9-10 сыныпоқушыларыменсабақтатесттікжұмыстарменжұмысжасауоңнәтижесінберді. Бұлжұмыстүріжоғарғысыныпоқушыларын ҰБТ-ғадайындауғаалғашқықадамболыптабылады. Сабақтаәроқушыменжекетүсіндірмеліжұмысқолғаалынды. Қиындықтуғызғантақырыптардытоптықжұмыстаталдауарқылыжәнетесттіктапсырмалардықайтақарастыруоқушыларғатиімдіболды. БиСтехнологиясының ТКШ, АКШ, ЖКШ (төменгі , аралық, жоғарыкүрделілікшегі) жаттықтырғышкартасыбойыншаәртақырыпқа 30 есептеншығаруарқылыжылдамдықты, дәлдікті, нақтымеңгеріп, естесақтаудыдамытты.5 -сыныптарда 6 оқушы, 6-сыныптардан 8 оқушы, 9-сыныптарда 25 оқушы, 10-сыныптарда 25 оқушысабаққаүнемікеліп отырды.5-6 сынып, 9-10 сыныпоқушыларыменқұрылғанкүнтізбелікжоспарбойыншабарлықтақырыптарқарастырылды. Қиындықтуғызғантақырыптарғатүсіндірмеліжұмыстаржүргізілді. Сабақтаройынтүрінде, топтықжұмыс, жекелейтүсіндіруарқылыөтті. Балаларесептердітиімдітәсілдерменшығаруғадағдыланды. Оқушылардаматематикағадегенқызығушылықартып, өзбетіншекүрделіесептердіжазып, оны ешкімніңкөмегінсізшығарабілугеүйренді. Оқушыесептішығармастанбұрынесептіңалгоритіміндұрысқұрып, есептіңшығарылумүмкіндігінанықтап, есепшығарудыөзбетіншемеңгерді. Есептердемәтіндегібастымәселеніажыратаотырып, есептіңжоспарынқұрабілугеүйренді.
«Жаратылыстану»пәнібойыншасабақтареңмаңыздыжәнекүрделіоқутақырыптарынқамтыды.Біріншісабақтаоқушыларданкірісбақылауалынды. Тақырыптарбойыншаолқылығы бар оқушылардыңсанынабайланыстыөткентақырыптардыңішіненқиындықтудырғантақырыптаранықталып, түсіндімежұмыстарыжүргізілді, әрбаламенжекеесептершығартуарқылыұмытылғанережелердіескетүсірді.Сабақтардақолданылғанәдіс-тәсілдер: «Аяқталмағансөйлем», «Бірауызсөз», «Иә, жоқ», «Мадақтау», «Миғашабуыл», тесттікжұмыс.Жаратылыстанупәніненлогикалықтапсырмалар, ойынтапсырмаларболды. Барлықсабақтаройынтүріндеоқушылардыңқызметінүнемөтті.5 -сыныптарда 6 оқушы, 6-сыныптардан 8 оқушы 9-11 25оқушы сабаққаүнемікеліпотырды. 5-6 сыныпоқушыларыменқұрылғанкүнтізбелікжоспарбойыншабарлықтақырыптарқарастырылды. Қиындықтуғызғантақырыптарғатүсіндірмеліжұмыстаржүргізілді. Сабақтаройынтүрінде, топтықжұмыс, жекелейтүсіндіруарқылыөтті. Оқушылардажаратылыстануғадегенқызығушылықартып, өзбетіншекүрделітапсырмалардыорындауғаүйренді.
9-10 сыныпоқушыларыменсабақтатесттікжұмыстарменжұмысжасауоңнәтижесінберді. Бұлжұмыстүріжоғарғысыныпоқушыларын ҰБТ-ғадайындауғаалғашқықадамболыптабылады. Сабақтаәроқушыменжекетүсіндірмеліжұмысқолғаалынды. Қиындықтуғызғантақырыптардытоптықжұмыстаталдауарқылыжәнетесттіктапсырмалардықайтақарастыруоқушыларғатиімдіболды. 10 сыныпоқушыларыменқұрылғанкүнтізбелікжоспарбойыншабарлықтақырыптарқарастырылды. Қиындықтуғызғантақырыптарғатүсіндірмеліжұмыстаржүргізілді. Сабақтаройынтүрінде, топтықжұмыс, жекелейтүсіндіруарқылыөтті. Балалартапсырмалардытиімдітәсілдерменшығаруғадағдыланды. Оқушыларда биология пәнінедегенқызығушылықартып, өзбетіншекүрделітапсырмаларды, есептердіжазып, оны ешкімніңкөмегінсізорындайбілугеүйренді.
«Қазақстантарихы»пәнібойыншаөткеноқужылдарындағыбіліміндегіолқылықтардыңорнынтолықтыружәнежаңаоқужылынаарналғаноқубағдарламасындағыоқумақсаттарыныңмеңгерілуінқамтамасызетубойыншажоспарқұрылыпбекітілді. Сабақтарымдыжоспарғасайқысқамерзімдіболдырыпжасапотырдым.Сабақжоспарбойыншаөткізілді. Сабаққадайындықкезіндеоқуматериалдары мен пәндікресурстарыбілімалушылардыңоқупәндерібойыншабіліміндегіолқылықтардыңорнынтолықтыруғадегенқажеттіліктерінескереотырып, сараланғантапсырмаларәзірленді.Білімалушылардыңтанымдықынтасынарттырумақсатында тест тапсырмаларын, дидактикалықматериалдар,презентациялардайындалыпұсынылды. Сабақбарысындаоқушыларөздерініңтүсінбегенесептеріменбасқадайсұрақтарынсұрапалыпотырды.
Соныменқатароқушыларға ват-сап жүйесіндежеке топ құрылды. Қосымшадеректерде ват-саптансолжергежіберіліпотырды, керібайланысжасалыптұрды. Сабақтажиі тест қолданылдысебебіестесақтау мен қарқындыдамытуүшін. Соныменқатароқушылардыңпәнгедегенқызығушылығынжәнефункционалдықсауаттылығынарттыруүшін.Қорытындылайкеле, «Білектібірдіжағыды, білімдімыңдыжағады» демекші, қазіргітаңдабілімдініңалдыжарық. Жетербиігі де жоғары. Сондықтанкелешекұрпақтыңжан-жақтыбілімдіболуыелдіңбастымүддесіболсакерек.Міне, осылайшасабағынашарлапкеткен, үлгірімітөменоқушыларғаерекшеназарбөлініпотыр. Қолғаалыныпотырғанжазғымектепоқушылардыңоқуүлгірімінкөтеругекөмекболарыанық.
