«МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖАСТАҒЫ БАЛА НЕ БІЛУІ ЖӘНЕ ІСТЕЙ АЛУЫ ТИІС»

 

Мектеп жасына дейінгі бала өз бетінше киініп, үстел аспаптарын пайдалана білуі және гигиенаның қарапайым ережелерін сақтауы тиіс, сондай-ақ сөйлеуі дамыған, құрдастарымен қарым-қатынас жасай білуі және қоршаған әлемге бағдарлануы тиіс (өз атын, мекенжайын, жыл уақытын біледі). Дағдылар біртіндеп дамиды: 3-4 жыл үшін өзіне-өзі қызмет көрсету және сөйлеу маңызды, ал 5-6 жаста - кеңістік пен уақыттағы бағдарлау, әңгімені қайта айта білу және қолдана білу сияқты неғұрлым күрделі білім мен дағдылар.

ДАМУДЫҢ ТҮЙІНДІ БАҒЫТТАРЫ МЕН ІСКЕРЛІГІ

Мектеп жасына дейiнгi баланың дамуы кешендi түрде жүргiзiледi және бiрнеше бiлiм беру салаларын қамтиды. Әңгіме «білімге» қойылатын қатаң талаптар туралы емес, белгілі бір дағдыларды, іскерліктер мен жеке қасиеттерді қалыптастыру туралы болып отырғанын түсіну маңызды.

 

ӘЛЕУМЕТТІК-КОММУНИКАТИВТІК ДАМУ: Құрдастарымен және ересектермен қарым-қатынас жасай білу, қоғамдық орындарда мінез-құлық ережелерін сақтай білу, келіссөз жүргізу, конн-фликттерді шешу, эмпатия көрсету.

ТАНЫМДЫҚ ДАМУ: Өз атын, тегін, жасын, үй адамын, ата-анасының атын, қала мен елдің атауын білу. Жыл мезгілдері, апта күндері туралы түсініктер, қарапайым шот (10-ға дейін және кері), базалық геометриялық пішіндер және кеңістіктік ориенация (оң/сол, үстіңгі/төменгі).

СӨЙЛЕУ ДАМУЫ: Байланыстырушы сөзді меңгеру, шағын әңгімелер құрастыра білу, сұрақтарға жауап бере білу, өлең есте сақтау, дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырата білу, қарапайым сөздерге дыбыстық талдау жасай білу (ересектерге арналған).

ДЕНЕ ДАМУЫ: Негізгі қозғалыс дағдылары (жүгіру, секіру, өрмелеу, лақтыру), қозғалыстарды үйлестіру, салауатты өмір салты мен қауіпсіз мінез-құлық негіздері (мысалы, көшеде).

КӨРКЕМДІК-ЭСТЕТИКАЛЫҚ ДАМУ: Сурет салу, мүсіндеу, аппликация жасау, ән салу, би билеу, шығармашылық бастамашылық және өнерге қызығушылық таныта білу. Контурдан шықпай, ұқыпты бояу.

 

АТА-АНАЛАРҒА ҰСЫНЫМДАР:

 

ОЙЫН - ЖЕТЕКШІ ҚЫЗМЕТ: Мектепке дейінгі жастағы негізгі оқыту ойын арқылы жүргізіледі. Балаңызбен дамытушы ойындар ойнаңыз, бұл назарды, жадты және ойлауды үйретуге көмектеседі.

БЕЛСЕНДІ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС: Балаңызбен мүмкіндігінше жиі сөйлесіңіз, кітап оқыңыз, күннің оқиғаларын талқылаңыз. Бұл тілдің дамуына және ой-өрісінің кеңеюіне ықпал етеді.

ӨЗІНЕ-ӨЗІ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ: Дербестікті көтермелеңіз. Өз бетінше киіну, түймелерді түймелеу, асхана аспаптарын пайдалану білігі - маңызды дағдылар.

ЖЕКЕ МЫСАЛ: Сіздің мінез-құлқыңыз бала үшін басты үлгі болып табылады. Жол қозғалысы ережелерін, сыпайылық және салауатты өмір салтын сақтаңыз.

СӨЗСІЗ ҚАБЫЛДАУ: Балаңызды қалай болса, солай қабылдаңыз. Оның түйсіктері мен пікірлерін ықыласпен тыңдаңыз.

БАЛА БАҚШАМЕН ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ: Тәрбиешілермен байланыста болыңыз, тәрбиенің бірыңғай желісін құру үшін баланың жетістіктері мен қиындықтарын беріңіз.

 

 

 

АТА-АНАЛАР МЕН ТӘРБИЕШІЛЕРДІҢ БАСТЫ МІНДЕТІ - БАЛАҒА ӨЗ ТЕҢГЕРІМІН АШУҒА ЖӘНЕ ОҚУДЫҢ ОДАН АРҒЫ КЕЗЕҢДЕРІНЕ ДАЙЫНДАЛУҒА МҮМКІНДІК БЕРЕТІН ОЙЫН-САУЫҚ ЖӘНЕ ДАМУ ОРТАСЫН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ.

 

 

«ОЙЫН АРҚЫЛЫ БАЛАЛАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ТҰРМЫСТЫҚ ДАҒДЫЛАРЫН ДАМЫТУ»

Мектеп жасына дейiнгi балалардың әлеуметтiк-тұрмыстық дағдыларын иг-ру арқылы дамыту тәрбиелеу мен әлеуметтендiрудiң негiзгi аспектiсi болып табылады. Ойын осы кезеңдегі жетекші қызмет түрі ретінде мінез-құлық нормаларын игеруге, қоршаған ортамен өзара іс-қимыл жасауға және қауіпсіз және қызықты ортада дербестікті қалыптастыруға бірегей мүмкіндік береді.

Ойынның әлеуметтік-тұрмыстық дағдыларды қалыптастырудағы маңызы

• Әлеуметтік рөлдерді меңгеру: Сюжеттік-рөлдік ойындарда балалар ересектерді (« -ки-аналар», «дүкен», «аурухана») елестетеді, бұл оларға қоғамдағы түрлі әлеуметтік мәселелерді және мінез-құлық қағидаларын түсінуге және қабылдауға көмектеседі.

• Коммуникация мен өзара іс-қимылды дамыту: Ойындар қарым-қатынасты, келісім-шарт жасай білуді, командада жұмыс істеуді және басқаларды түсінуді талап етеді, бұл әлеуметтік және коммуникативтік дағдыларды қалыптастыруға тікелей әсер етеді.

• Дербестікті қалыптастыру: Ойын арқылы балалар өзіне-өзі қызмет көрсетуді үйренеді (киінеді, жуынады, ойыншықтарды жинайды, үстелге жабады), бұл олардың тәуелсіздігі мен жауапкершілігін дамытуға ықпал етеді.

• Эмоциялық даму: Ойын балаларға эмоцияларды білдіруге, олардың бақылауын үйренуге және әртүрлі жағдайларды қауіпсіз жағдайда өмір сүруге мүмкіндік береді.

• Тәжірибені байыту: Ойында бала қоршаған шынайылықты белсенді түрде біледі, өзінің өмірлік және сезімдік тәжірибесін ересектердің іс-қимылын жаңғырту арқылы байытады.

Ойын арқылы дағдыларды дамыту әдістері мен тәсілдері

• Сюжеттік-рөлдік ойындар: Жан-жақты дамуды ынталандырады, баланың қоршаған орта туралы білімі мен ұсыныстарын көрсетеді, әлеуметтік қатынастарды жаңғыртады.

• Дидактикалық ойындар: Нақты мәдени-гигиеналық дағдыларды және ойын тәсілдері, естеліктер, өлеңдер арқылы өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын қалыптастыру үшін пайдаланылады.

• Жеке мысал: Дұрыс іс-әрекеттер мен мінез-құлықты көрсететін ересектердің қатысуымен ойнау үлкен мәнге ие, өйткені балалар үлгі алуға бейім.