Қарағанды облысы білім  басқармасының Шахтинск  қаласы  білім бөлімінің

« №12 жалпы білім беретін мектебі» КММ

Ата-аналарға жаднама

«Бала  буллингке  ұшыраған  жағдайда  ата-аналарға  не  істеу  керек?»

Педагог-психолог: Кенжебекова А.Б.

Бала  буллингке  ұшыраған   жағдайда  ата-аналарға  не  істеу  керек?

• Жарақаттанудың шынайы себебін түсінуге тырысу: баланың сыртқыкелбеті, оның мінез-құлқының ерекшеліктері, нашар, ал қазір кейде үлгерімі жақсы,балаларға арналған заттардың  болмауы  (ұялытелефон және т.б.).
• Сіздің балаңыз мектеп буллингінің құрбаны болғанына көз жеткізу;
• Сынып жетекшісіне,мектеп психологына жағдай туралы  хабарлаңыз.
• Қалыптасқан жағдайды бірлесіп шығу жолдарын табу;
• Егер бала зорлық-зомбылықты бастан кешсе,болған жағдайға қорыққан болса,оны үйде бір күнге қалдырыңыз,мектепке бармаңыз .
• Баламен болған ешбір  жағдайларды  елеусіз қалдыруға  болмайды, және ол ауыр  тиеді.
• Баланы жылы сөздермен тыныштандыру және қолдау: «Сенің маған айтқаның жақсы болды.Сен дұрыс  істедің»;«Мен саған  сенемін»;
• «сен бұған кінәлі емессің»; «бұндай жағдайға тап болған сен ғана емессің,бұндай жағдай басқаларда да болады»;«Маған өкінішті,бұндай жағдайдың сенде болғаны».«Мен барлығын жасауға тырысамын,келешекте сені қорқытпау  үшін».
• Баламен сөйлесіңіз, жағдайды тыныш  және іскерлік  ретінде  талқылаңыз.
• Баланы бағалаусыз  және  қосымша  түсіндірмесіз   сезіміңізді  білдіріңіз. Бұл шешім табу үшін қажет мәселелердің бірі ғана екенін түсініңіз.
• Мұндай жағдайларды шешудегі өзінің сәтті тәжірибесі туралы, басқа  балаларға ренжімеген және ашуланбаған жағдайлар туралы айтып  беріңізші. Жағдай туралы сынып жетекшісіне, мектеп психологіне  хабарлаңыз.

• Жақын арадағы ата-аналар жиналысында сөз сөйлеңіз: ата-аналарды айыптауға емес,сыныптағы  әдетке  айналмауы  үшін  күш-жігерді  біріктіруге  шақыруға тырысыңыз.
• Талаптар  қоюда«ынжық»,«жауапқайтарыңыз»ұстанымдарын  белгілеуге асықпаңыз. Көптеген балалар қорқынышты жеңе алмайды және оның үстіне әкенің қанағаттанбауын тудырудан  қорқады,сондықтан  шағымдануды  доғарады  және  өз-өзімен  жалғыз  қалады.
• Буллингтің   себептерімен  салдарын  біле  отырып,құрметті  ата-аналар, сіздің балаңыз біздің қоғамның толыққанды тұлғасы болу  үшін дұрыс шешімді және барлық қажетті шараларды қабылдаңыз.

Егер балаңыз ренжітуші  болса

• Егер сіздің балаңыз басқаларды ренжітіп, зақымдайтынын білсеңіз,онда бірінші сіздің импульсіңіз оны қатаң жазалайтын болады. Бұл жайғана бір жолғы шара болады және жағдайды шешпей, одан да тереңдете түседі.Егер балаңыз басқаларды ренжітсе,онда сізге қажетті  ұсыныстар:
• ренжітуші баланы  тоқтату,
• өзінің мінез-құлқын қайта  қарауға  жағдай  жасау.Жазалау жаман  мінез-құлықты түземейді және де баламен  ересектер арасындағы сенімді жояды.
• баланың басқаларға  мейірімді  болу ниетімен басқа зиян келтіру ниетін ауыстыруға тырысу керек.

Бұған қалай  қолжеткізуге   болады?

• Балаға  оның  дұрыс  емес  екенін  түсіндіріңіз  және  оны  түзету  жолдарын  табуға көмектесіңіз.
• Баланың мұндай мінез-құлқына не әкелді дегенге назар аударыңыз,оған өз іс-әрекеттері үшін жауапкершілікті өзіне ала отырып, өзінің тұтастығымен  өзін-өзі құрметтеуді қалпына келтіретінін  түсінуге   көмектесіңіз.
• Сіздің балаңыздың не істеп жатқандығы үшін артықшылыққа жолбермеуге  тырысыңыз.
• Баламен оның әрекеттері туралы айтыңыз,буллингтің құрбаны болған жағдайда,сіз ашық және  нақты  сұрақтар  қойыңыз.
• Осылай сіз оның қорғаныс реакциясын жеңесіз және оның шынайы уәждемесін түсінесіз, сіз баламен қарым-қатынасты сақтайсыз және оған өзін түсінуге көмектесесіз.
• Баланың мұндай  мінез-құлқына ішкі тыныштық,қандайда бірауырсынуға әкеледі.Біз өзімізді позитивті қабылдасақ,ешкімді  ренжітудің қажеті жоқ. Есіңізде болсын - бұл бала емес, бұл жаман мінез.Оның  жақсы  екенін  білетініңізді  және  мұндай  мінез-құлық оған  тән  емес екенін   айтыңыз.
• Эмпатияны   дамытыңыз.